De collectie Luyken van het Amsterdam Museum, integraal te zien via deze webpagina’s, omvat ruim 12.000 losse prenten (waaronder ook tekstfragmenten uit boeken), ca. 1150 tekeningen en ongeveer 1000 boekbanden. De collectie is oorspronkelijk bijeengebracht door Christiaan Pieter van Eeghen. Van Eeghen wist zijn omvangrijke verzameling onder meer op te bouwen door andere Luyken-verzamelingen gedeeltelijk of in hun geheel aan zijn eigen collectie toe te voegen.

De Luykens hebben samen in totaal bijna 4500 verschillende boekillustraties in prentvorm gemaakt voor tenminste 500 boektitels. Van bijna elke prent is minimaal één exemplaar in de collectie aanwezig, hetzij in losse vorm, hetzij als illustratie in een boek. Dit geldt zeker niet voor de tekeningen − aangenomen dat er voor elke prent een getekende voorstudie heeft bestaan. Ook van de boektitels ontbreekt een klein aantal. Waar mogelijk worden bestaande leemtes in de collectie nog steeds aangevuld.

Prenten

De meeste losse prenten zijn direct afkomstig uit boeken. Geregeld zijn in bestaande prenten details veranderd, om ze te kunnen gebruiken in een ander boek. Dit levert een nieuwe staat of versie van zo’n prent op. Om duidelijk te maken welke staat het betreft heeft Christiaan van Eeghen, grondlegger van de collectie, in veel gevallen de titelpagina en andere tekstpagina’s uit het bijbehorende boek erbij bewaard. De collectie bevat verder een aantal proefdrukken van prenten.

Tekeningen

Op een enkele na zijn alle tekeningen studies voor boekillustraties. Niet van alle tekeningen is echter een bijbehorende prent bekend. In de collectie komen zowel schetsen als geheel uitgewerkte tekeningen voor. Dit hing er waarschijnlijk vanaf, of de tekenaar zélf de koperplaat zou gaan graveren, of dat iemand anders dit zou gaan doen. In enkele gevallen bestaan er twee -meestal geheel verschillende- getekende voorstudies voor een bepaalde prent. Hiervan is er dan uiteindelijk één als prent uitgevoerd.

Boeken

De verschillende drukken van de boeken maken datering van de verschillende staten/versies van de prenten mogelijk. De vele herdrukken - en kopieën of navolgingen van de prenten - illustreren de grote populariteit van het werk van de Luykens door de eeuwen heen. Sommige boeken worden zelfs nu nog herdrukt.

Lees verder over verzamelaar Christiaan Pieter van Eeghen