Aan de voormalige Zuiderzeekusten liggen schilderachtige vissersplaatsen als Volendam, Marken, Hindeloopen en Enkhuizen. De plaatsen zijn  toeristische trekpleisters geworden. In de havens liggen nog de oude vissersschuiten waarmee vroeger in vaak barre omstandigheden de kost verdiend werd. Maar de meeste hiervan zijn omgebouwd tot pleziervaartuigen.

Het beeld van de vissersplaatsen als 'typisch Hollands' ontstond eind 19de eeuw met kunstenaars die de onbedorven plattelandscultuur zochten. In hun werken idealiseerden ze het leven aan de Zuiderzeekust en daarmee hadden zij een sterke invloed op de beeldvorming van de Zuiderzeecultuur. De vissersplaatsen werden synoniem voor de Hollandse tradities en klederdrachten.

Getoond worden gebruiksvoorwerpen uit de streken rondom de voormalige Zuiderzee, maar ook streeksieraden, merklappen en gepolychromeerd aardewerk.  En natuurlijk klederdracht, die ook het onderwerp is van grafiek en een collectie prentbriefkaarten.

Schilderijen geven een beeld hoe kunstenaars en kunstkopers de schilderachtige dorpen en hun bewoners zagen.