De keuze voor deze collectie van zo’n kleine 300 kinderboeken is gemaakt op grond van diversiteit in periodes, uitgevers, schrijvers, illustratoren en genres. Zo is een dwarsdoorsnede ontstaan van het kinderboekenaanbod in de periode 1840-1950. Het gaat hierbij zeker niet alleen om oude klassieke hits die hun weg naar het publiek toch wel vinden (Kruimeltje bijvoorbeeld), maar vaak juist ook om werk van vergeten schrijvers als Jan Feith (auteur van o.a. De avonturen van Flip en zijn speurhond), en verdwenen uitgevers als D. Bolle (Rotterdam) en Valkhoff (Amersfoort). Bovendien zijn ook boeken toegevoegd met een geschiedkundige waarde. Jeugdliteratuur die zich in het voormalig Nederlands-Indië afspeelt bijvoorbeeld, zoals De Canneheuveltjes in Indië van M. Ovink-Soer. Maar ook een bedenkelijk politiek boek als Moeder vertel een wat over Adolf Hitler van J. Haarer.

Smaakmakers
In de jeugdliteratuur zijn tekenaars letterlijk vaak gezichtsbepalend geweest. Pietje Bell van de Rotterdamse schrijver Chris van Abkoude is heel herkenbaar door het koppie dat tekenaar Jan Rinke (die ook in Rotterdam gewoond heeft) bedacht. En wie kent niet de tekeningen van Hans Borrebach bij de boeken van Cissy van Marxveldt? Hij maakte ook de foto’s voor de stofomslagen van de boeken van bijvoorbeeld Fenna Feenstra en Sanne van Havelte. In de periode 1840-1950 had men hooggestemde opvoedkundige idealen. Geen wonder dus, dat juist veel onderwijzers zich met kinderboeken bezighielden (o.a. Andriessen, Van Abkoude, Van de Hulst). Ook vrouwen leverden belangrijke bijdragen als schrijver en als criticus: Nynke van Hichtum, Ida Heijermans en Nellie van Kol zijn enkele bekende voorbeelden.

De tand des tijds
Veel kinderboeken zijn verdwenen omdat ze letterlijk stukgelezen zijn - zeker dunne uitgaafjes zoals bijvoorbeeld de zondagsschoolboekjes, vaak van Callenbach, die bij speciale gelegenheden cadeau gedaan werden. Een ander type boek dat veelvuldig het loodje legde is kwetsbaar reclamemateriaal, dat na lezing vaak werd weggegooid. Steviger uitgaven zoals De club uit Rustoord van B. van Huet, uitgebracht door de Van Nelle fabriek in Rotterdam, doorstond de tand des tijds gelukkig wel.

De eindselectie
Deze keuze is beperkt, rekening houdend met het beschikbare materiaal; zo kan het gebeuren dat een schrijver meermaals vertegenwoordigd is in de collectie, terwijl anderen ontbreken. Een echt volledige selectie is simpelweg onmogelijk: er ontbreken altijd titels die men juist gehoopt had te vinden. Dit overzicht wil bladerend een indruk geven van de jeugdliteratuur van 1840-1950, een aanzet tot verdieping. En misschien vindt u toch nog verloren gewaande schatten terug!