Het noodgeld van de Tweede Wereldoorlog > Over de collectie

Waarde van het noodgeld
Het noodgeld dat tussen 11 en 17 mei 1940 werd uitgegeven varieerde sterk in waarde en kwaliteit. In waarde varieerde het van 1 cent tot 100 gulden. Van de laatste coupure is alleen de uitgifte van de gemeente Hoorn (80 exemplaren) zeker. Het zwaartepunt lag op de guldens, rijksdaalders en kwartjes.

Kwaliteit van het noodgeld
De drukkwaliteit week onderling sterk af. In gemeenten met bijzonder hoge nood was het soms niet meer dan een eenvoudig velletje papier met een gemeentestempel en de handtekening van de burgemeester of een andere gezagsdrager in het dorp.

Noodgeld gemeente Dinxperlo, mei 1940: een eenvoudig velletje papier

Professionele drukkerijen
In andere gemeenten kon gebruik worden gemaakt van een professionele drukkerij. De Haarlemse firma Joh. Enschedé, de bankbiljettendrukkerij van De Nederlandsche Bank, is hier een goed voorbeeld van. Deze drukkerij maakte verantwoord, goed beveiligd noodgeld. Nog voor dit noodgeld in circulatie kon worden gebracht, werd de toestemming tot uitgifte van noodgeld weer ingetrokken.

Beveiliging
Dat een deel van het noodgeld zo zwak beveiligd was betekende niet dat er vervalsingen kwamen. De kleine oplage, het sterk plaatsgebonden gebruik en de korte circulatietijd voorkwam dit. Vervalsingen kwamen pas later toen de interesse in noodgeld als verzamelobject sterk steeg en verzamelaars bereid waren veel geld voor dit soort biljetten te betalen.

Noodgeld gemeente Sassenheim, mei 1940

Herkomst en samenstelling van de collectie
De Nederlandsche Bank trachtte al in 1940 van alle uitgegeven biljetten exemplaren in bezit te krijgen voor haar collectie. Uiteindelijk ontving zij ruim 300 verschillende noodbiljetten. Bij het Rijksmuseum Het Koninklijk Penningkabinet ontstond omstreeks 1980 interesse in dit fenomeen. Zij bracht een collectie bijeen van ongeveer 220 stuks.

Hoewel beide collecties een aantal doublures bevat, bleek na samenvoeging dat beide verzamelingen elkaar op bepaalde terreinen aanvullen.

Voorbeelden uit deze collectie Het noodgeld van de Tweede Wereldoorlog

Bekijk alle afbeeldingen uit deze collectie