De collectie De Jong van de Universiteitsbibliotheek Leiden bevat ruim duizend zogenaamde clandestiene en illegale publicaties die tussen 1940 en 1945 in Nederland zijn verschenen. De publicaties zijn in de jaren na de oorlog verzameld door Dirk de Jong en door hem beschreven in zijn standaardwerk Het vrije boek in onvrije tijd (1958); het meest complete overzicht van clandestiene uitgaven in Nederland tijdens de nazi-bezetting.

Het merendeel van de publicaties is bellettrie, maar er bevinden zich ook informatieve of politiek geëngageerde publicaties onder. De boeken en brochures werden doorgaans in het verborgene getypt op schrijfmachines en daarna gestencild, of gedrukt op privé drukpersen. Toch zijn het soms ware kunstwerkjes geworden, gedrukt op fraai papier met illustraties, aansprekende of persoonlijke teksten uit binnen- en buitenland.

De oplagen waren klein en gingen in het geheim van hand tot hand. Veel exemplaren zijn tijdens of na de oorlog verloren geraakt. Dat maakt de Collectie De Jong tot een unieke verzameling. De collectie is in beheer bij de Universiteitsbibliotheek Leiden en wordt nog steeds aangevuld met illegale en clandestiene uitgaven die niet door De Jong waren opgemerkt.