De speelklok, het uurwerk dat automatische muziek voortbrengt, vindt zijn oorsprong in het veertiende-eeuwse torenuurwerk met carillon in de Lage Landen.
Een eenvoudige, éénstemmige, melodie die door een programma van metalen stiften is gestoken op een ijzeren speeltrommel en tot klinken wordt gebracht op een reeks gestemde klokken. Deze melodie diende als "voorslag", als waarschuwing, voor de uurslag. Uit die voorslag ontwikkelt zich in de tweede helft van de 17de eeuw het meerstemmige carillon zoals wij tegenwoordig nog steeds kunnen horen uit onze "zingende torens".