Het bedrijfsfotoboek Oranje Nassau (1953) van Nico Jesse laat in een doorlopend fotografisch beeldverhaal zien hoe de winning van steenkool verloopt. Het boek verscheen ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de Oranje Nassau Mijnen en presenteert deze als een dynamisch, goed geolied bedrijf. Het werk toont het ondergrondse bedrijf met mijnwerkers aan het kolenfront, locomotieven in steengangen, laad- en losplaatsen, afvoergalerijen en kettingtransporteurs. Daarnaast laat Jesse’s fotoboek ook het bovengrondse mijnbedrijf zien met de directie en administratie op het hoofdkantoor, elektrische centrales, de briketfabriek, het ketelhuis, koeltorens, de Ondergrondse Vakschool en huisvesting in mijnwerkerskoloniën.

Uit de reportage blijkt dat de invloed van het mijnbedrijf zich uitstrekt tot ver in het privéleven van de werknemers; kinderen werden in de Ondergrondse Vakschool tot mijnwerker opgeleid. De portretten die Jesse maakte van de houwers, de stokers en de kantinebaas, vormen samen met de filmische opzet een voorbode van zijn latere fotoboeken.

Nadagen van de mijnbouw
Terwijl Werner Mantz de industriële bouwwerken nog in volle glorie vastlegde, fotografeerde Nol Pepermans wankelende luchtschachten en schoorstenen. Pepermans was zelf lange tijd werkzaam bij Staatsmijn Emma en volgde met zijn camera de nadagen van de mijnbouw. In november 1973 fotografeerde hij Staatsmijn Emma en de Oranje Nassau III. Het is de mijnbouw van binnen uit, niet alleen omdat hij vrij toegang tot alle onderdelen had, maar ook omdat hij zijn collega’s als ’kameraden’ kon fotograferen. In die zin was Nol Pepermans een late ‘arbeidersfotograaf’.

Lees meer over de historische context:  
De arbeider wordt zichtbaar >>
Beeldvorming in opdracht >>
Fotograferen in het donker >>

<< Terug |