1860 is het geboortejaar van zowel Sjoukje Bokma de Boer als haar echtgenoot Pieter Jelles Troelstra. Het bijzondere jaar markeert ook de publicatie van Multatuli’s Max Havelaar. Dit boek, gericht tegen de misstanden in Nederlands-Indië, vormt een schakel in het bewustwordingsproces van de werkende klasse. De arbeidersemancipatie is een van de grote vernieuwingsbewegingen die Europa eind negentiende eeuw in de ban houden. Ze ontstaan als reactie op de industrialisatie en sociale veranderingen. Onderlinge verhoudingen, opvoeding, onderwijs, religie, voedsel, kleding en gezondheid zijn aan een herwaardering toe. Het is in dit tijdvak dat Bokma de Boer en Troelstra hun beroemde verbintenis aangaan: een historisch huwelijk in een roerige periode.

Huwelijksjaren
Sjoukje Maria Diderika Bokma de Boer wordt geboren in het redelijk welgestelde gezin van een vrijzinnig predikant in Nes, een dorp in Noordoost-Friesland. Op de kostschool die ze bezoekt is veel aandacht voor taal en literatuur. De jonge Sjoukje blijkt een groot verteltalent te bezitten. Na haar twintigste ontmoet ze de Friese dichter en advocaat Pieter Jelles Troelstra. Het paar verlooft zich en trouwt in 1888. Troelstra sympathiseert sterk met de arbeidersklasse en zal zich vanaf 1890 ontwikkelen tot een groot socialistisch leider.

Bokma de Boer en Troelstra werken als echtpaar veel samen. Bokma de Boer levert van 1888 tot 1890 in de vorm van een kinderrubriek een bijdrage aan het tijdschrift van haar man, For hûs en hiem. Uit het huwelijk worden twee kinderen geboren. In 1894 richt Troelstra met medestanders de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP) op. Hij wil de emancipatie van arbeiders langs parlementaire weg laten verlopen. Bokma de Boer begint artikelen te schrijven voor het socialistische blad Het Volk.

De grote betrokkenheid bij de arbeidersklasse verbindt de echtelieden met elkaar, maar eist ook zijn tol op het jonge gezin. De kinderen groeien op in armoede. Bokma de Boer, verzwakt door twee zware bevallingen, ontwikkelt een hartkwaal. Ze zal er haar leven lang last van blijven houden. Troelstra zet zich volledig in voor de socialistische beweging en is steeds vaker langdurig van huis. Door het schrijven van kinderboeken en het uitvoeren van journalistiek werk probeert Bokma de Boer extra inkomen voor het gezin te genereren.

Vanaf 1897 voeren de sociaal-democraten strijd voor de invoering van het algemeen kiesrecht. Van een regelmatig gezinsleven is geen sprake meer. Terwijl Troelstra vanwege de Hogerhuis-affaire in 1900 een maand in de gevangenis verblijft, schrijft Bokma de Boer Afke's Tiental, het boek over de Wargaaster familie Feenstra dat haar wereldfaam zou brengen. Na een langdurig verblijf in het buitenland ten behoeve van haar gezondheid loopt het huwelijk in 1907 op een scheiding uit. Pieter Jelles Troelstra hertrouwt het jaar daarop met zijn huishoudster Sjoukje Oosterbaan.

Scheidende wegen

Het mislukken van haar huwelijk veroorzaakt een crisis in het leven van Bokma de Boer. Ze tracht deze te boven te komen door veel te werken. Ze krijgt de nodige steun van haar zoon Jelle. Troelstra doet in 1918 een poging een socialistische revolutie tot stand te brengen. Dit mislukt, tot zijn grote teleurstelling. Een jaar later wordt wel het algemeen kiesrecht van kracht. Troelstra begint zich stukje bij beetje terug te trekken uit de politiek en treedt in 1925 af als leider van de SDAP. Na zich enkele jaren te hebben gewijd aan het schrijven van een autobiografie, overlijdt Pieter Jelles Troelstra uiteindelijk in 1930.

Bokma de Boer heeft zich in de tussenliggende jaren onder meer toegelegd op het verzamelen en navertellen van sprookjes en volksverhalen uit de wereldliteratuur. Ze maakt bovendien vertalingen van buitenlandse kinderboeken. In de jaren dertig moet ze toezien hoe onder ARP- voorman Colijn de salarissen en uitkeringen worden verlaagd en de werkloosheid explosief toeneemt. Sjoukje Bokma de Boer sterft op 9 januari 1939 in Hilversum, bijna 79 jaar oud. Bokma de Boer is altijd overtuigd lid van de SDAP gebleven. Pas in het jaar dat ze overleed was er sprake van regeringsdeelname van de SDAP.